Nguyên tắc cuộc sống: Bài học sâu sắc từ một trò chơi trong lớp học

Trò chơi đơn giản, bài học sâu sắc về đặc quyền xã hội

Trong một buổi học bình thường tại trường trung học, một người thầy đã tổ chức một trò chơi nhỏ, nhưng mang lại bài học lớn về đặc quyền xã hội, cơ hội, và thái độ sống. Ông đặt một chiếc thùng rác trước lớp và yêu cầu học sinh ngồi tại chỗ rồi vo tròn một tờ giấy, ném vào thùng.

Thầy nói:

“Mỗi em đại diện cho một tầng lớp trong xã hội. Ai ném trúng thùng rác là người chạm đến thành công. Nhưng nhớ, các em phải ném từ chính vị trí mình đang ngồi.”

Kết quả rõ ràng: học sinh ngồi gần thì dễ ném trúng, người ngồi sau gặp nhiều khó khăn. Một số em bắt đầu phàn nàn vì sự bất công. Và chính từ đây, bài học bắt đầu.

Đặc quyền là gì? Tại sao người ngồi bàn đầu dễ thành công hơn?

Thầy giáo nói tiếp:

“Những em ngồi gần hơn có cơ hội lớn hơn – đó chính là đặc quyền. Trong xã hội cũng vậy, có người sinh ra đã ở ‘bàn đầu’: gia đình khá giả, môi trường tốt, giáo dục đầy đủ. Họ có lợi thế tự nhiên mà đôi khi chính họ cũng không nhận ra.”

Điều đáng nói là: người ở bàn sau phàn nàn, nhưng người bàn đầu thì không để tâm – họ chỉ quan tâm mình có thành công hay chưa.

Xuất phát điểm không quyết định tất cả – nhưng nó ảnh hưởng rất nhiều

Thầy tiếp tục chỉ ra rằng:

• Có bạn ngồi bàn đầu vẫn ném trượt — nghĩa là, đặc quyền không đảm bảo thành công tuyệt đối.

• Có bạn ngồi xa nhưng vẫn ném trúng — đó có thể là may mắn hoặc tài năng (như chơi bóng rổ giỏi).

Nhưng nhìn chung, người ngồi xa muốn thành công thì phải nỗ lực hơn nhiều. Cuộc sống cũng vậy: không ai chọn được xuất phát điểm, nhưng ai cũng có quyền chọn cách phấn đấu.

Tư duy phát triển là chìa khóa vượt lên chính mình

Bài học quan trọng nhất mà thầy muốn gửi gắm là:

“Dù ngồi ở đâu, các em vẫn phải tự ném. Không ai có thể ‘ném hộ’ các em trong cuộc đời cả. Thành công là lựa chọn, không phải sự sắp đặt.”

Chính vì vậy, tư duy phát triển (growth mindset) là điều cần thiết. Dù bạn sinh ra ở đâu, nếu bạn tin mình có thể học hỏi, phát triển và tiến bộ — bạn sẽ luôn có hy vọng.

Tại sao bạn luôn chọn ngồi sau lớp? Có phải bạn đang từ bỏ cơ hội?

Sau trò chơi, thầy hỏi:

“Có ai ngồi sau mà ném trúng không?”
“Dạ, không ạ!”
“Thế tại sao mỗi khi vào lớp, các em lại chọn ngồi thụt lùi phía sau?”

Một câu hỏi đáng suy ngẫm. Nhiều người trong cuộc sống chọn ở vị trí thấp hơn năng lực của mình, vì sợ trách nhiệm, sợ nổi bật, hoặc đơn giản là thiếu tự tin. Nhưng chính điều đó khiến họ đánh mất những cơ hội quý giá.

Cơ hội thật sự không to như chiếc rổ — và không xuất hiện nhiều lần

Thầy chia sẻ thêm:

“Nếu cơ hội thật sự đến, nó sẽ nhỏ bé, khéo léo và không dễ nhìn thấy như cái rổ kia. Và cơ hội đó không dành cho tất cả.”

Thầy ví von một cách thực tế: trong một lớp học 30 người, có thể chỉ 3–5 người thực sự có cơ hội vươn lên tầng lớp trung lưu hoặc cao hơn. Đó là thực tế của xã hội. Vì vậy, hãy luôn mang tâm thế sẵn sàng học hỏi và đón nhận bất kỳ cơ hội nào.

Khi thầy giáo thay đổi “vị trí thùng rác” – điều gì xảy ra?

Thầy mang thùng rác ra giữa lớp và hỏi:

• Các bạn phía trước thấy sao? “Kỳ quá thầy ơi!”

• Các bạn phía giữa thấy sao? “Tuyệt vời, thầy!”

Qua hành động nhỏ này, thầy muốn nhắn nhủ rằng: chính sách xã hội thay đổi liên tục để cố gắng công bằng hơn. Nhưng không ai có thể làm vừa lòng tất cả. Đặc quyền của nhóm này có thể là bất công với nhóm khác.

Và điều cuối cùng: Đừng dựa dẫm – hãy tự làm chủ cuộc sống mình

Thầy kết luận:

“Thầy không phải nhà tâm lý, cũng không đại diện cho công bằng xã hội. Thầy làm vì thầy nghĩ thế là đúng. Nhưng các em không thể phó mặc cuộc đời mình cho quyết định của người khác — kể cả là thầy.”

Chỉ có bạn mới quyết định bạn là ai trong xã hội này: một con rắn trườn, một đại bàng tung cánh, hay chỉ là bọ chét bám víu trên cơ thể người khác. Tất cả bắt đầu từ việc tự chủ suy nghĩ và hành động.

Kết luận: Bài học từ trò chơi thùng rác

• Đặc quyền xã hội tồn tại và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống mỗi người

• Không ai chọn được điểm bắt đầu, nhưng ai cũng có quyền chọn cách kết thúc

• Thành công không tự đến – bạn phải tự “ném” từng cơ hội nhỏ trong đời

• Hãy sống với tư duy phát triển và luôn sẵn sàng cho những cơ hội bất ngờ nhất